Kök ur nematodları
Meloidogyne spp.
Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli :
Konukçu bitkinin kökünde meydana getirdikleri irili ufaklı urlarla kolayca tanınırlar Patates yumrusu üzerinde de siğiller oluşturur(Şekil 19). Bazen yumrularda hiçbir belirti görülmediği halde, bulaşıklık saptanabilmektedir. Sağlıklı görünen yumrular 4ºC’de 2-3 ay bekletildikten sonra, kabuk kısmında yine belirtisiz olmakla beraber, kesit alındığında Kök-ur nematodu dişilerinin doku içinde kahverengi bir hat halinde dizildiği görülmüştür. Beyazımsı renkte şişkin armut şeklindeki dişiler, bu urların içinde endoparazit olarak yaşar. Erkekleri iplik şeklindedir.
Sulama yapılan tarım alanlarında, akarsu vadileri boyunca yoğun olarak bulunabilir.
Bu nematodların birkaç türü aynı bitki kökünde bir arada bulunabilir. Bitki kökünde meydana getirdikleri urlar bitkinin su düzenini bozar, gelişme yavaşlar, bodurlaşma görülür. Yapraklar sararır, çiçek ve meyve silkmeleri olur.
Mücadelesi :
a) Kültürel önlemler :
Örnekleme vegetasyon döneminde ve hasat sonrasında olmak üzere 2 kez yapılmalıdır. Tarlada bitki varken bitki kökleri incelenerek urlanma olup olmadığına bakılır. Hasat sırasında ve depoda yumruların yüzeyinde siğillenme aranır. Şüpheli örnekler laboratuvarda incelenir. Ege bölgesinde ise örnekleme, tohumlar tarlaya dikilmeden depoda tek ürün yapılan yerde 1 kez, çift ürün yapılan yerlerde 2 kez yapılmalı, patates yumrularında enine ve boyuma kesit alınarak kahverengi hat aranmalıdır.
Bu nematodların mücadelesinde; bulaşık bitki köklerinin ve yumruların toplanıp yakılması, toprağın sıcak aylarda birkaç defa derin sürülerek havalandırılması, konukçusu olmayan bitkilerle tarlada 3-4 yıllık münavebe uygulanması, temiz toprağa temiz tohumluk kullanılması, sulama sularının bulaşık sahalardan geçirilmemesi gerekmektedir.
b) Kimyasal mücadele :
Bu nematoda karşı fümigant etkili herhangi bir nematisitle boş saha ilaçlaması yapılabilir.