ÇİLEK NEMATODU
Aphelenchoides fragariae
Tanımı:
0.45-0.80 mm boyda olup her iki eşey de iplik şeklindedir. Baş kısmı belirgin stylet ince ,stylet yumruları küçüktür. Oesophagus’un ön tarafı ince bir tüp şeklindedir. Kuyruk konik, kuruk ucu sivridir.
Biyolojisi ve zararı:
Endoparazit bir nematod türüdür. Kışı konukçusunun yaprak tomurcuklarında, yaprak tomurcuğunu saran çanak yapraklarda dokunu içinde hücreler arası boşluklarda geçirir. Yoğunluğun en fazla olduğu kış ayları ile rutubetli ilk bahar aylarında her biyolojik dönemine buralarda rastlamak mümkündür. Toprağa geçmeleri bulaşık bitki kısımlarının çürümesi ve yağmurla yıkanması ile gerçekleşir. Toprakta 1 yıl kadar kalabilirler. Ancak toprağa geçişten sonra kurak bir dönem yaşamışsa büyük ölçüde ölüm meydana gelir. Toprağa geçen nematodlar uygun nemden yararlanarak tekrar bitki köklerinden doku içine girer ve üst kısımlarına ilerleyerek buradaki yaprak, çiçek, tomurcuk gibi organlarına yerleşir çoğalmalarında nem ve sıcaklığın önemi büyüktür. 18’C bir dölünü 10-11 günde tamamlar .
Çilek nematodu bulaşık bitkilerde bodurlaşma görülür. Zarar görmüş yapraklar kıvrılır sapları kısalır ve kalınlaşır. Yaprak üzerinde bazen kırmızı lekeler görülebilir. Böyle yapraklar normal yapraklara göre daha küçüktür.
Çiçek tomurcuklarında beslenmeleri sonucunda tomurcuklar körelebilir veya şekilsiz çiçekler açar. Bazen de tomurcuğun dip kısmında ur şeklinde şişkinlikler meydana gelir. Eğer meyve meydana gelebilirse bunlar küçük ve açık yeşil renkli bir hal alır. Zarar yaz aylarında en yüksek düzeye ulaşır. Çilek nematodu polifag olmasına rağmen esas zararı çilek bitkisinde görülür. Krizantem, begonya , çuha çiçeği gibi süs bitkileri de önemli konukçuları arasındadır.
Mücadelesi:
- Bulaşık çilek çeliği kullanılmamalıdır. Eğer bir zorunluluk veya şüpheli bir durum varsa çelikler 46 ‘C derecedeki suda 8 saat bekletildikten sonra kullanılmalıdır.
- Sulama sularının bulaşık bahçelerden geçirilmemesine özen gösterilmelidir.
- Bulaşık bitkiler sökülüp toprağı ile birlikte tarla dışında yakılmalıdır.
- Bulaşık yerlerde 3 yıllık bir nöbetleme uygulanmalıdır.
Kimyasal mücadele:
dikimden önce toprak ilaçlaması yapmak gereklidir .
İlaçlama bahçe tesisinden 3 hafta önce ve 20 cm derinlikteki toprak sıcaklığının 10’C nin üstünde olduğu ilk bahar veya sonbaharda iyice işlenmiş keseksiz ve yabancı otları temizlenmiş ekim veya dikim tavındaki toprakta yapılmalıdır.
Her hangi bir nematisitle boş saha ilaçlaması yapılır.