TURUNÇGİL KIRMIZI KABUKLU BİTİ
Aonidiella aurantii
Tanımı:
Dişi parlak sarı renkte olup, üzerindeki kabuk küre şeklindedir. Erkek ise turuncu sarı renkte ve uzunca oval şekildedir. Sarı kabuklu bit’e çok benzer. Fakat sarı kabuklu bit ağacın iç kısmındaki yapraklarda bulunurken, Kırmızı kabuklubit ağacın dış kısmındaki meyvelerde bulunur.
Yaşayışı:
Çoğalma eşeylidir, dişiler daha çok Eylül-Ekim aylarında yumurta bırakır.Yumurta dişinin karnında açılır ve nimfler dışarı çıkarlar.Bu nimfler 1- 2 gün dişinin kabuğu altında kaldıktan sonra beslenmeleri için bitki üzerinde kendilerini bir yere tespit ederler. Nimfler 4 kez gömlek değiştirerek ergin olurlar. Akdeniz bölgesinde yılda 4-5 kez döl vermektedir. En uygun gelişme sıcaklığı 30-38 derecedir. En fazla meyve yaprak ve sürgünlerde bulunur.
Zararı:
Genellikle olgunlaşmış meyvelerde zarar yapar. Yüzeyden düşen kabuklubitlerin bulunduğu yeşil lekelenmeler görülür. Yaprakta zamanla sararma ve dökülme görülür.
Konukçusu:
Birçok yabani ve kültür bitkisi konukçusudur. Tüm Turunçgil çeşitlerinde zararlıdır.
Mücadelesi:
Kültürel önlemler :
Ağaçlar kuvvetli bulundurulmalı, zararlılar ile yoğun bulaşık olan kuru veya kurumaya yüz tutmuş dallar kesilip yakılmalıdır. Zararlılar daha çok tozlu yol kenarlarındaki bahçelerde yoğun olarak bulunduğundan bu yollar toz kaldırmayacak şekilde ziftlenmeli veya asfaltlanmalıdır.
Biyolojik mücadele :
Doğal düşmanlardan gerektiği gibi yararlanılması için gereksiz yere ilaçlama yapılmamalıdır. C. bipustulatus predatörü ile A. chrysomphali ve A. citrinus parazitoidleri en etkin doğal düşmanlarıdır. Parazitlenmenin %50’nin üzerinde olduğu bahçelerde ilaçlama yapılmamalı, parazitlenmenin düşük olması durumunda bile mevcut tüm doğal düşmanların korunması yönünden ilaçlamalar en geç temmuz ayı sonunda bitirilmeli, özellikle kaplama ilaçlamalar sonbahara bırakılmamalıdır.
Kimyasal mücadele :
Bu zararlıya karşı kışın (hasattan hemen sonra başlanıp şubat sonuna kadar olan dönemde) ve yazın olmak üzere iki ayrı zamanda ilaçlama yapılabilir. Yazın mayıstan itibaren haftada 2 kez hareketli larva çıkışları kontrol edilir. İlk larva görüldükten iki hafta sonra 1. dönem çoğunlukta olduğunda ilaçlamaya başlanır. Ancak zararlının bulunması mutlak surette ilaçlamayı gerektirmez. A. citrina için yaprak başına düşen canlı ergin ve nimf 20’den, A. aurantii için 0.5 den fazla ise ilaçlamak gerekir. Bunu belirlemek için bahçeyi temsil edecek şekilde 20 ağaçtan 5’er yaprak olmak üzere toplam 100 yaprak alınır ve bunun alt ve üst yüzündeki canlı ergin ve nimfler sayılır ve yaprak adedine bölünür. Meyveler fındık iriliğinde iken 25 ağaçtan 10’ardan 250 meyve kontrol edilir. Bir tane kabuklu bit görülen meyve bulaşık kabul edilir ve meyve bulaşıklığı %15’den fazla ise ağır bulaşma kabul edilir. Yazlık yağlarla yapılan ilaçlamalar kışın daha etkili olduğu için kış dönemi ilaçlamaları tercih edilmelidir. Herhangi bir nedenle kışlık ilaçlama yapılamamışsa veya yapıldığı halde popülasyon düşürülememişse mevsim içinde ilaçlamalar tekrarlanır ve mücadeleye kontrollü olarak devam edilir. İlaçlamalarda yazlık yağlar kullanılır.