ZEYTİN PAMUKLU KOŞNİLİ
Philippia oleae
Tanımı:
Erginler ilk bakıldığında beyaz pamuksu bir görünüm arzetmektedirler. Esas ergin bu pamuksu tabaka altında bulunmaktadır. Oval ve yassı şekilde olup 5–8 mm boyunda ve kiremit kırmızısı renktedir. Yumurtalar elips şeklinde, açık renkte ve 0,5 mm kadar boydadır. Yeni çıkan larva 0,5–0,8 mm boyunda, yassı ve basık olup balmumu renktedir. Gelişme ile birlikte rengi kırmızılaşmaktadır.
Yaşayışı ve zararı:
Zararlı hemen hemen bütün ülke zeytin alanlarında kışı genç ergin dişi olarak yaprak altları ve sürgünlerde geçirmektedir. Parthenogenetik olarak çoğalır. İlkbahara girerken hızlı bir gelişme göstererek Şubat-Mart aylarında (Akdeniz bölgesinde Nisan ayı) yumurtlamaya başlamaktadır. Kuluçka süresi bu dönemde 20–30 gün kadardır. Ege, Marmara ve Karadeniz Bölgesinde Mart-Nisan ve Akdenizde Mayıs ayından itibaren yumurta açılımı ve aktif larvalar görülmektedir. Bir kaç gün hareketli olan larva kendini yapraklar arkasına tesbit ederek burada beslenmektedir. Larva 2 ay süren beslenmesi sırasında 1–2 kez yer değiştirmektedir.
Bu süre sonunda vücudun kenarlarından başlamak üzere vücut kenarlarında pamuklanma görülmektedir. Pamuklanma 10–15 gün sürmekte ve bu süre sonunda genç dişi durumuna geçmektedir. Bu dönemde tatlı madde salgılaması azami düzeyde bulunmaktadır. Mayıs ayı sonları ve Haziran aylarında dişiler tekrar yumurtlamaya başlamakta ve 15–20 gün sonra çıkan larvalar yaprak ve sürgünlerde beslenerek kışa genç dişi olarak girmektedirler. Zararlının Karadeniz, Ege ve Marmara Bölgesinde yılda iki ve Akdeniz bölgesinde ise bir döl verdiği bilinmektedir.
Bitki özsuyunu emmek suretiyle ve salgıladıkları tatlı maddelerde fumajin oluşması ile zararlı olmaktadır. Yoğunluğunun fazla olduğu hallerde ağaçlarda genel bir zayıflama ve ince dal kurumaları görülmektedir.
Yurdumuzun zeytin yetişen bütün bölgelerinde yayılmıştır.
Konukçuları:
Ülkede tüm zeytin alanlarında yer yer görülmekte olup yegâne konukçusu zeytindir.
Mücadelesi:
1. Kültürel Önlemler
Zararlı genellikle yol kenarlarındaki zeytinliklerin etek dalları ve dip fışkınlarında bulunmakta ve zarar yapmaktadır. Bunun için de tozlanmayı önleyen önlemler alınmalı, dip fışkınlar kesilmeli ve yoğunluğun az olduğu hallerde pamuklanma görülen dallarda budama yapılmalıdır.
2. Kimyasal Mücadele
A. İlaçlama Zamanının Tesbiti
Zararlı ile bulaşık bahçelerde 10 ağaçtan 15–20 cm uzunluğunda toplam 40 sürgün alınmalıdır. Her ağaç için ise asgari 100 canlı ve yumurta bırakmış dişi kontrol edilmelidir. Ayrıca yapraklar da kontrol edilerek larva çıkışı saptanmaya çalışılmalıdır. Kontrol edilen yumurtalı erginlerde % 50 – 60 çıkış olduğu zaman veya larva çıkışından 15–20 gün sonra ilk ilaçlama yapılmalıdır. İkinci ilaç ise yumurta açılımı tamamlandıktan sonra atılmalıdır. Karadeniz, Ege ve Marmara Bölgelerinde ilk ilaçlama Nisan ve Akdeniz bölgesinde haziran ayında uygulanmalıdır. Ancak, Karadeniz, Ege ve Marmara bölgesinde birinci döl ilaçlaması yapılmışsa ikinci döl ilaçlama zamanı belirtilen yöntemle saptanmalıdır. Bu dönem ise haziran – temmuz ayına rastlamaktadır.