ELMA VİRGÜL KABUKLU BİTİ
Lepidosaphes ulmi (L.)
Tanımı
Bu zararlının ergin dişi bireyleri, virgül şeklinde 2,5-3 mm uzunluğunda, grimsi kahverengi bir kabukla kaplıdır. Bu kabuğun altında bulunan ergin dişi, şeffaf beyaz renkte vücudun ön kısmı dar, arka kısmı ise geniş ve yuvarlak yapıdadır. Erkek pupanın kabuğu ise 1-4.5 mm arasında beyaz, arka kenarı kavislidir. Kabuk ön kısmında daralır. Renk ergin dişi kabuğunun rengine nazaran daha açıktır. Kabukları üzerinde baş tarafta portakal sarısı renginde birinci dönem larva kabuğu vardır. Kabuğun alt tarafında yumurtaların altında beyaz renkli bir zar bulunur. Erkekler kanatlı olup, bir çift kanatları vardır.
Yaşayışı
Kışı yumurta halinde dişi kabuğunun altında geçirir. İlkbaharda çiçek taç yaprakları döküldüğü zaman, yumurtalardan larvalar çıkar. Hareketli olan bu larvalar, ağaçların gövde, dal ve meyvelerine yerleşip bitki özsuyu ile beslenerek gelişirler. Bu zararlı yılda 2 döl vermektedir. Bir dişi 66 yumurta bırakır.
Zarar şekli
Virgül kabuklu biti elma, armut, şeftali, erik, kayısı, zeytin, ceviz ağaçlarının gövde, dal ve meyvelerinde zararlıdır. Yoğun koloniler halinde bitki özsuyunu emerek beslenirler. Bir taraftan bitki özsuyu ile beslenirken diğer taraftan da bitki için zehirli madde salgılarlar. Kontrol altına alınmadığı taktirde ağaçları kurutabilirler. Meyve üzerine yerleşenler meyvenin gelişmesini engeller ve kalitesinin düşmesine sebep olurlar.
Konukçuları
Virgül kabuklu biti elma, armut, şeftali, erik, ceviz, zeytin ve kayısı ağaçlarında zararlıdır.
Doğal düşmanları
Parazitoitleri:
Aphytis mytilaspidis (Le Baron) (Hym.: Aphelinidae)
Predatörleri:
Hemisarcoptes malus (Shimer) (Acarina: Hemisarcoptidae)
Cheletogenes ornatus C.veF.(Acarina:Cheyletidae)
Temnostethus dacicus (Puton) (Het.:Anthocoridae)
T.longirostris (Horwath) (Het.:Anthocoridae)
T.reduvinus (H.-S.) (Het.:Anthocoridae)
Cybocephalus fodori (E.-Y.) (Col.: Cybocephalidae)
Mücadelesi
Kültürel önlemler
Kışın zararlı ile bulaşık dallar budanarak bahçeden uzaklaştırılmalıdır.
Biyolojik mücadele
Yoğun ilaçlamalardan kaçınıldığı taktirde yukarıda bahsedilen doğal düşmanlar, bu zararlıyı genellikle baskı altında tutabilmektedir. Bu zararlıya karşı mecbur kalmadıkça yaz ilaçlamaları yapılmamalıdır. Aphytis spp., Temnostethus spp. ve H.malus, Virgül kabuklu bitinin biyolojik mücadelesinde çeşitli şekillerde yararlanılabilecek önemli faydalılardır.
- malus‘un yoğun olarak bulunduğu yörelerden 10-15 cm uzunluğundaki kabuklu bit ve predatör akar ile bulaşık dallar kesilerek H. malus‘un bulunmadığı yörelerdeki zararlı ile bulaşık ağaçların dallarına bilhassa sonbahar aylarında bağlanır. Böylece bu predatör akarın zararlı ile bulaşık ağaçlara geçmesi sağlanır.
Kimyasal mücadele
Virgül kabuklu bitine karşı yapılacak kimyasal mücadele, kış ve yaz ilaçlamaları şeklinde yürütülür. Kışın ağaçların dallarında yapılan kontrollerde, 5 cm uzunluğundaki bir dalda, en az 5 adet kabuklu bit görülmesi bahçenin ilaçlanmasını gerektirmektedir. Kış ilaçlarından biri ile yapılan kış ilaçlaması, yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında gözler kabarmadan 2-3 hafta, sert çekirdekli meyve ağaçlarında 3-4 hafta önce yapılmalıdır.
İlkbaharda ve temmuz ayı başlarında yumurta açılımından önce yapılacak kontrollerde 5 cm uzunluğundaki bir dalda en az 5 adet kabuklu bit bulunuyorsa, yumurtaların büyük bir bölümünün açıldığı devrede veya ilk çıkıştan en geç 7 gün sonra yaz ilaçlarından biri ile ilaçlama yapılmalıdır.